Η αρχή της ισότητας των φύλων
28 Ιουλίου 2022

Ημερολόγιο

Δευ
Τρι
Τετ
Πεμ
Παρ
Σατ
Κυρ
 
 
 
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
 

Γλωσσάρι όρων

Α   Β   Γ   Δ   Ε   Ζ   Η   Θ   Ι   Κ   Λ   Μ   Ν   Ξ   Ο   Π   Ρ   Σ   Τ   Υ   Φ   Χ   Ψ   Ω

Οι παρακάτω κατ’ αλφαβητική σειρά παρατιθέμενοι ορισμοί αφορούν στοιχεία της Ισότητας των δύο φύλων. Όπως είναι προφανές οι έννοιες θα ανανεώνονται, θα εμπλουτίζονται ή/και θα επαναδομούνται βάσει μιας δυναμικής διεργασίας του ΠΥΛΩΝΑ με τα νέα δεδομένα για την έμφυλη ισότητα και τα δικαιώματα των γυναικών. Για κάποιους από τους όρους είναι διαθέσιμη και η σχετική νομοθεσία. 

Α

  1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ: η μεταχείριση ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων με τρόπο δίκαιο, ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνότητα, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό κ.ά., η οποία μπορεί να είναι ίση μεταχείριση, ή, μεταχείριση η οποία είναι διαφορετική, αλλά θεωρείται ισοδύναμη, όσον αφορά τα δικαιώματα, τις παροχές, τις υποχρεώσεις και τις ευκαιρίες.

Πηγή: EIGE

  1. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Σύμφωνα με τον Χάρτη των Σεξουαλικών και Αναπαραγωγικών Δικαιωμάτων της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικογενειακού Προγραμματισμού (IPPF) προσδιορίζονται 12 Σεξουαλικά και Αναπαραγωγικά Δικαιώματα που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στο δικαίωμα κάθε γυναίκας να μην κινδυνεύσει η ζωή της λόγω μιας εγκυμοσύνης, να μην υποστεί ακρωτηριασμό των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων, αναγκαστική εγκυμοσύνη, στείρωση, ή έκτρωση, ή κάποια μορφή διάκρισης. Κάθε γυναίκα έχει δικαίωμα σε εμπιστευτικές ιατρικές υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, όλες οι γυναίκες έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν αυτόνομα για τις αναπαραγωγικές τους επιλογές. Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση και την εκπαίδευση, σε σχέση με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, στην επιλογή ή όχι, γάμου οικογένειας, παιδιών, στην προστασία της Υγείας, στα οφέλη της επιστημονικής προόδου, στην προστασία από βασανιστήρια και κακομεταχείριση, τη βία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, Έκθεση: σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα  (2013) 

Πηγές :  EIGE, IPPF, ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

  1. ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ/ΑΜΒΛΩΣΗ (ΔΙΚΑΙΩΜΑ) ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ: Σύμφωνα με την Έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων στην ΕΕ, η αντισύλληψη αποτελεί βασική στρατηγική για την επίτευξη της ισότητας των φύλων. Κάθε γυναίκα, κάθε άτομο πρέπει να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές σύγχρονες μεθόδους, να μπορεί να προμηθευτεί τα μέσα της αντισύλληψης που επιθυμεί, να μπορεί να απευθυνθεί σε συμβουλευτικές υπηρεσίες για τον οικογενειακό προγραμματισμό, να μπορεί να ενημερωθεί σχετικά με την αντισύλληψη. Τα Κράτη – μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν αυτό το δικαίωμα με κάθε τρόπο. Επίσης, η άμβλωση πρέπει πάντα να είναι μια οικειοθελής απόφαση που απορρέει από την ελεύθερη βούληση του ατόμου και να συνάδει με τα ιατρικά πρότυπα και τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα, την προσιτή τιμή και την ασφάλεια που βασίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), καλεί δε τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την καθολική πρόσβαση σε ασφαλή και νόμιμη άμβλωση και τον σεβασμό του δικαιώματος στην ελευθερία, την ιδιωτικότητα και την καλύτερη δυνατή υγειονομική περίθαλψη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, Έκθεση: σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα  (2013) 

Πηγή : ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

  1. ΑΣΦΑΛΗΣ ΣΤΕΓΑΣΗ: κατοικία/στέγαση έκτακτης ανάγκης, μεταβατική ή μόνιμη, σε εμπιστευτική τοποθεσία, για κρίσιμες καταστάσεις, που, συνήθως, σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία.

Πηγή: EIGE

Β

  1. ΒΙΑ ΕΜΦΥΛΗ: Κάθε διάκριση ή βλαπτική συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον κάποιου προσώπου και συμβαίνει εξαιτίας του (πραγματικού ή θεωρούμενου) κοινωνικού φύλου του ή σεξουαλικού προσανατολισμού του. Επηρεάζει γυναίκες & άνδρες, ωστόσο πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες & τα κορίτσια βάσει στατιστικών στοιχείων. Η έμφυλη βία μπορεί να είναι σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, οικονομική, λεκτική ή κοινωνικοπολιτισμική.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΥΛΟΥ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο για Ενδυνάμωση των Νέων για την Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω Αλληλοδιδακτικής Προσέγγισης

Πηγή: ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΥΛΟΥ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

  1. ΒΙΑ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ: όλες οι πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας που λαμβάνουν χώρα μέσα στην οικογένεια, ή, το σπίτι, ανεξαρτήτως βιολογικών, ή, νομικών οικογενειακών δεσμών, ή, μεταξύ πρώην, ή, νυν συζύγων, ή, συντρόφων και ανεξαρτήτως αν ο δράστης μοιράζεται ή μοιραζόταν στο παρελθόν την ίδια κατοικία με το θύμα.

Πηγή:  EIGE

  1. ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Ο ορισμός της βίας κατά των γυναικών αντιστοιχεί στον ορισμό που υιοθετήθηκε το 1995 στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών και αναφέρεται στις παραγράφους 113 και 118 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνο «Η βία κατά των γυναικών είναι ίσως η πιο επαίσχυντη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου. Όσο συνεχίζεται, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι κάνουμε ουσιαστική πρόοδο προς την ισότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη». Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή» (παρ. 113). «Η βία κατά των γυναικών είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξής τους» (παρ.118). Επομένως ο όρος βία περιλαμβάνει:
  • Τη βία μέσα στην οικογένεια (ενδοοικογενειακή βία).
  • Τη βία γενικά μέσα στην κοινωνία (βιασμός, σεξουαλική κακοποίηση, σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, trafficking/σωματεμπορία).

H βία κατά των γυναικών είναι μεγάλος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16-44 ετών. Σε αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμάται ότι η βία κατά των γυναικών ήταν τόσο σοβαρή αιτία θανάτου και ανικανότητας μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας όσο ο καρκίνος. Πρόκειται για φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, το βαθμό πολιτικής σταθερότητας, το πολιτισμό ή τη θρησκεία.

Πηγές: ΟΗΕ, Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

  1. ΒΙΑΣΜΟΣ: κάθε σεξουαλικής φύσης μη συναινετική κολπική, πρωκτική ή στοματική διείσδυση άλλου ατόμου, με οποιοδήποτε μέρος του σώματος ή αντικείμενο, καθώς και οποιαδήποτε άλλη μη συναινετική πράξη σεξουαλικού χαρακτήρα, με τη χρήση εξαναγκασμού, βίας, απειλών, καταναγκασμού, εξαπάτησης, έκπληξης, ή άλλου μέσου, ανεξάρτητα από τη σχέση του δράστη με το θύμα. Ο εξαναγκασμός άλλου ατόμου σε μη συναινετικές πράξεις σεξουαλικής φύσης με τρίτο πρόσωπο θεωρείται επίσης βιασμός.Στατιστικός ορισμός κάθε σεξουαλικής φύσης μη συναινετική κολπική, πρωκτική ή στοματική διείσδυση άλλου ατόμου, σε άλλο άτομο, με οποιοδήποτε μέρος του σώματος, ή με αντικείμενο, με τη χρήση βίας, με εξαναγκασμό, ή, έχοντας εκμεταλλευτεί την ευάλωτη θέση του θύματος. Με βάση διεθνή νομικά κείμενα ο βιασμός γίνεται αντιληπτός ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών (ψήφισμα 48/104 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών-20.12.1993), ως μορφή βασανιστηρίου (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), ως έγκλημα πολέμου (Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου), και ως μορφή διάκρισης κατά των γυναικών με βάση το φύλο (Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, Γενική Σύσταση αριθ. 19 της επιτροπής CEDAW).

Πηγή:  EIGE

  1. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΥΛΟ: Το Βιολογικό Φύλο αφορά την γενετήσια ταυτότητα και τον βιολογικό ρόλο του κάθε ατόμου (sex) ενώ το Κοινωνικό Φύλο προσδιορίζεται από την κουλτούρα που ισχύει σε κάθε χωροχρόνο, σε κάθε κοινωνία, για τους ρόλους, τις συμπεριφορές και τις προσδοκίες που υπάρχουν για τα δύο φύλα (gender)

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΥΛΟ : η βιολογική ανατομία ενός ατόμου, το αναπαραγωγικό του σύστημα και τα σεξουαλικά του χαρακτηριστικά, αφενός, οι κοινωνικοί του ρόλοι, αφετέρου, (έμφυλοι ρόλοι) που είναι βασισμένοι στο βιολογικό του φύλο. Το κοινωνικό φύλο ενός ατόμου, (η έμφυλη ταυτότητά του) αναφέρεται είτε στην προσωπική εικόνα που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του ή στους κοινωνικά κατασκευασμένους ρόλους που ισχύουν για κάθε φύλο

Πηγές: SOCIAL POLICY, WIKIPEDIA

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΥΛΟ Ή ΓΕΝΟΣ Σύμφωνα με την φεμινιστική ορολογία, στο κοινωνικό φύλο τονίζονται οι κοινωνικοί πολιτισμικοί ρόλοι των φύλων. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το κοινωνικό φύλο (gender) αφορά κοινωνικά κατασκευασμένους ρόλους, συμπεριφορές, δραστηριότητες και χαρακτηριστικά που μια δεδομένη κοινωνία θεωρεί κατάλληλα για άνδρες και γυναίκες 

Πηγή: WIKIPEDIA

  1. ΓΥΑΛΙΝΗ ΟΡΟΦΗ (glass ceiling): Κοινωνιολογικός όρος που αναφέρεται σε τεχνητά προσκόμματα, αόρατους φραγμούς και προκαταλήψεις που εμποδίζουν την πρόσβαση των γυναικών (ή/και άλλων κοινωνικών ομάδων) που έχουν τα κατάλληλα προσόντα και τις ανάλογες δεξιότητες σε ανώτερες θέσεις, σε πόστα λήψης αποφάσεων και διευθυντικές θέσεις, είτε στους δημόσιους, είτε στους ιδιωτικούς οργανισμούς. Η έννοια αυτή συνδέεται συνήθως με την αντροκεντρική κουλτούρα που επικρατεί σε αυτούς τους θεσμούς και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου. Ο όρος αποδίδεται στην Bryant την δεκαετία του 1980, αλλά για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε από την Loden σε συνέδριο φεμινιστικής οργάνωσης στη Νέα Υόρκη. Η «γυάλινη οροφή» αντιπαρατίθεται με τις ίσες ευκαιρίες για επαγγελματική, οικονομική, πολιτική ανέλιξη γυναικών και ανδρών.

Πηγή:  SOCIAL POLICY

  1. ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ : δολοφονία γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους. Η δολοφονία μιας γυναίκας από ερωτικό σύντροφο και ο θάνατος μιας γυναίκας ως αποτέλεσμα πρακτικής που είναι επιβλαβής στις γυναίκες. Ως ερωτικός σύντροφος νοείται πρώην ή νυν σύζυγος ή σύντροφος, ανεξάρτητα από το αν ο/η δράστης/στρια έχει μοιραστεί ή μοιράζεται την ίδια κατοικία με το θύμα.

Πηγή:  EIGE

Δ

  1. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας, «η δημογραφική πολιτική προωθεί μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Οι ελληνικές οικογένειες κάνουν πλέον λιγότερα παιδιά και ο ελληνικός πληθυσμός μειώνεται και γηράσκει. Το δημογραφικό πρόβλημα αντιμετωπίζεται με πολιτικές για την ενίσχυση της γονιμότητας, τη στήριξη της οικογένειας και την αύξηση της γυναικείας εργασίας. Για να σημειωθεί αύξηση των γεννήσεων πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκότερο πλαίσιο για την απόκτηση παιδιών με περισσότερα κίνητρα και ένα υποστηρικτικό στην οικογένεια εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Παράλληλα, οι επιδοματικές πολιτικές πρέπει να συνδυαστούν με μέτρα για την ουσιαστική ισότητα των δύο φύλων και την εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, με σκοπό τη βελτίωση της καθημερινότητας όλων των μελών της οικογένειας»

    Πηγή:  ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

  1. ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΥΛΟΥ: εργαλεία για την παρακολούθηση των διαφορών μεταξύ των φύλων, αλλά και των μεταβολών που σημειώνονται με την πάροδο του χρόνου, οι οποίες συνδέονται με την έμφυλη ισότητα, και την πρόοδο των σχετικών στόχων. Σε γενικές γραμμές οι δείκτες αποτελούν στατιστικά στοιχεία με συγκεκριμένο σημείο αναφοράς (έναν κανόνα ή ένα ορόσημο), βάσει του οποίου μπορούν να πραγματοποιηθούν οι αξιολογήσεις που έχουν τεθεί. Οι δείκτες έχουν κανονιστικό χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι μια διαφοροποίηση σε σχέση με το σημείο αναφοράς προς συγκεκριμένη κατεύθυνση μπορεί να ερμηνευτεί ως «θετική» ή «αρνητική».

Πηγή:  EIGE

  1. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΛΟΓΩ ΦΥΛΟΥ: κάθε διάκριση, αποκλεισμός ή περιορισμός με βάση το φύλο, με αποτέλεσμα ή σκοπό να προκληθεί βλάβη σε γυναίκα ή ομάδα γυναικών ή να ακυρωθεί η αναγνώριση, η απόλαυση ή η άσκηση από τις γυναίκες, ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών τους στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό ή οποιονδήποτε άλλο τομέα της ζωής. FRA: Εγχειρίδιο σχετικά με το ευρωπαϊκό δίκαιο κατά των διακρίσεων (2018)

Πηγές:  ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, EIGE, FRA-EUROPEAN UNION FUNDAMENTAL RIGHTS AGENCY

  1. ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ: πτυχή οποιουδήποτε ζητήματος σχετικού με την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, όπως το φύλο, η ηλικία, η φυλή, η εθνικότητα, η αναπηρία, οι σεξουαλικές προτιμήσεις ή η ταυτότητα φύλου κ.ά.

Πηγή:  EIGE

  1. ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ: τρόποι με τους οποίους η κατάσταση, οι ανάγκες και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και οι άνδρες (καθώς και τα κορίτσια και τα αγόρια) διαφέρουν, με σκοπό την εξάλειψη των ανισοτήτων και την αποφυγή της διαιώνισής τους, καθώς και την προώθηση της ισότητας των φύλων στο πλαίσιο συγκεκριμένης πολιτικής, προγράμματος ή διαδικασίας.

Πηγή:  EIGE

  1. ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΟ ΑΤΟΜΟ: άτομο με ταυτότητα φύλου διαφορετική από εκείνη που του αποδόθηκε κατά τη γέννησή του, και το οποίο επιθυμεί να εκδηλώνει την ταυτότητα φύλου του με τρόπο που δεν συνάδει με το φύλο που του αποδόθηκε κατά τη γέννησή του.
  1. ΔΙΚΑΙΩΜΑ - Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ (RIGHT / (DROIT) Τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είναι βασικά δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες που δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι απλά και μόνο επειδή είναι ανθρώπινα όντα. Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ στο Άρθρο 1 αναφέρει ρητά : «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης».

Πηγή: ΟΗΕ

Ε

  1. ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: διαδικασία με την οποία οι γυναίκες αποκτούν δύναμη και τον έλεγχο της ζωή τους, τη δυνατότητα να λαμβάνουν τις σημαντικές αποφάσεις που τις αφορούν, καθώς και την ικανότητα να προχωρούν σε στρατηγικές επιλογές.

Πηγή: SOCIAL POLICY

  1. ΕΠΑΡΚΗΣ ΣΤΕΓΑΣΗ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να διασφαλίσουν ότι όλοι έχουν ισότιμη πρόσβαση σε επαρκή στέγαση με καθαρό και υψηλής ποιότητας πόσιμο νερό, ισότιμη πρόσβαση σε κατάλληλες υποδομές αποχέτευσης και υγιεινής, σύνδεση με δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης και ποιοτικούς εσωτερικούς χώρους, οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη και βιώσιμη ενέργεια, συμβάλλοντας έτσι στην εξάλειψη όλων των μορφών φτώχειας, προστατεύοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και στηρίζοντας τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, προκειμένου να προστατέψουν την υγεία και την ευημερία τους. Αναγνωρίζεται και εφαρμόζεται ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα μέσω των εφαρμοστέων ευρωπαϊκών και εθνικών νομοθετικών διατάξεων.

Πηγή:  ΕΥΡΩΠΑIΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

  1. ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Η σημασία της αύξησης της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και της μείωσης του χάσματος στους μισθούς και τις αποδοχές σε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπου παρατηρείται μειωμένη συμμετοχή των γυναικών, καθώς και απασχόληση σε χαμηλότερα αμειβόμενους τομείς, παράλληλα με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, αλλά οικονομικά κίνητρα, όπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στο ενημερωτικό Δελτίο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για τις Γυναίκες στην Αγορά Εργασίας.

Πηγή: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ζ

Η

  1. ΗΓΕΣΙΑ (Leadership): Ενδυνάμωση, συνεργασία, έμπνευση ή καθοδήγηση μιας ομάδας ατόμων ή ενός οργανισμού προκειμένου να δημιουργηθεί θετική αλλαγή. Γλωσσάρι της Παγκόσμιας ΧΕΝ εξερεύνησε το εδώ

Πηγή:  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΕΝ -WORLD YWCA  

  1. ΗΓΕΣΙΑ ΝΕΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: η μετασχηματιστική ηγεσία των νέων γυναικών της ΧΕΝ βασίζεται στην υπάρχουσα γνώση, δημιουργικότητα και ικανότητα των νέων γυναικών της ΧΕΝ ως ηγέτιδων θετικών κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών αλλαγών. Τιμάει τις διαδικασίες μέσω των οποίων οι νέες γυναίκες εξερευνούν από κοινού τα δυνατά τους σημεία, εκπαιδεύονται και αναγνωρίζονται ως υπεύθυνες λήψης αποφάσεων. Επιδιώκει επίσης να τις εφοδιάσει με την αυτοπεποίθηση, τη γνώση, τις πληροφορίες, τις δεξιότητες και την υποστήριξη ώστε να κατανοήσουν και να διαχειριστούν τις ανισορροπίες στην εξουσία, να αμφισβητήσουν τις αδικίες, να καταστήσουν υπόλογους τους ανθρώπους με εξουσία και να κάνουν θετική αλλαγή στη ζωή τους. Γλωσσάρι της ΠΧΕΝ εξερέυνησέ το εδώ.

Πηγή:  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΕΝ -WORLD YWCA  

Θ

  1. ΘΗΛΥΚΟΤΗΤΕΣ: σύνολο διάφορων αντιλήψεων σχετικά με το τι σημαίνει "γυναίκα", συμπεριλαμβανόμενων των προτύπων συμπεριφοράς που συνδέονται με την κυρίαρχη αντίληψη για τη θέση των γυναικών σε δεδομένο πλαίσιο έμφυλων ρόλων και σχέσεων.

Πηγή:  WIKIPEDIA

Ι

  1. ΙΣΟΤΗΤΑ ΑΝΔΡΩΝ – ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Σύμφωνα με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Άρθρο 23), «Η Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών που έχει νομική υπόσταση τόσο σε ευρωπαϊκό / διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η ισότητα γυναικών και ανδρών πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην απασχόληση, την εργασία και τις αποδοχές. Η αρχή της ισότητας δεν αποκλείει τη διατήρηση ή τη θέσπιση μέτρων που προβλέπουν ειδικά πλεονεκτήματα υπέρ του υποεκπροσωπούμενου φύλου». Αλλά και σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε η ισότητα των φύλων και η χειραφέτηση όλων των γυναικών και των κοριτσιών αποτελεί βασικό Στόχο (Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ - Στόχος 5).
    Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη Έκθεση του ΟΗΕ (Σεπτέμβριος 2022) η Ισότητα μεταξύ ανδρών και Γυναικών σε παγκόσμιο επίπεδο αργεί πολύ ακόμα. Χρειάζονται τουλάχιστον 286 χρόνια για να μπορούμε να αρχίσουμε να ελπίζουμε στην πλήρη ισότητα των φύλων, για να καλυφθούν τα κενά στη νομική προστασία και να αρθούν οι νόμοι που εισάγουν διακρίσεις. Τέλος, να προσθέσουμε πως, παρά τα επιτεύγματα σε επίπεδο θεσμικό που έχουν σημειωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το χάσμα παραμένει, τόσο ως προς την συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και στα Κ. Λ. Α. , όσο και ως προς τη συνέχιση των έμφυλων στερεοτύπων και της βίας κατά των γυναικών.

Πηγές: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΟΗΕ

Κ

  1. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: Μια σημαντική διαφορά στις συνήθεις καιρικές συνθήκες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να γίνει αισθητή σε τοπικό επίπεδο (για παράδειγμα, περισσότερη ή λιγότερη βροχή που οδηγεί σε πλημμύρες ή ξηρασία) και σε παγκόσμιο επίπεδο (για παράδειγμα, αυξανόμενες θερμοκρασίες παγκοσμίως ή αύξηση της στάθμης της θάλασσας). Συχνά, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί απρόβλεπτες καιρικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες έχουν αποδειχθεί καταστροφικές και επικίνδυνες.

Πηγή:  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΕΝ -WORLD YWCA  

  1. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ (ΚτΠ): περιλαμβάνει όλες τις οργανωτικές δομές (Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών) τα μέλη των οποίων εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον μέσω δημοκρατικής διαδικασίας και αναλαμβάνουν ρόλο διαμεσολαβήτριας/η μεταξύ δημόσιων αρχών και πολιτών εκπροσωπώντας τη θέληση των πολιτών.

Τον Δεκέμβριο του 2021 ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων ο Νόμος 4873 περί προστασίας του Εθελοντισμού, στον οποίο περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων και ο ορισμός της Κοινωνίας των Πολιτών (ΚτΠ). Εξερεύνησε τον Νόμο εδώ.

Πηγή:  ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ  

  1. ΚΟΥΙΡ(queer): όλα τα άτομα που δεν εμπίπτουν στους κοινωνικά κατασκευασμένους ρόλους (κανόνες) φύλου και σεξουαλικότητας. Αφορά τις έμφυλες μειονότητες, οι οποίες δεν ανήκουν στην κατηγορία των ετεροφυλόφιλων. Ο όρος σήμαινε αρχικά το «αλλόκοτο», το «περίεργο» και άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, με μειωτικό περιεχόμενο, για να χαρακτηρίσει ομοφυλόφιλα άτομα. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες και υπό την επίδραση της φεμινιστικής θεωρίας ο όρος επανοικειοποιήθηκε και σιγά σιγά χρησιμοποιήθηκε από τη ΛΟΑΤ και όχι μόνο Κοινότητα για τον προσδιορισμό μελών της.

Πηγή:  WIKIPEDIA

  1. ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΟΥ ΒΙΑΣΜΟΥ: περιγράφει μια κοινωνία όπου η βία είναι αποδεκτή και η σεξουαλικότητα βίαιη. Η κουλτούρα του βιασμού καθίσταται εμφανής μέσω περιστατικών σεξουαλικής βίας που κυμαίνονται από σχόλια σεξουαλικού περιεχομένου, σεξουαλικό άγγιγμα έως βιασμό, καθώς και την αποδοχή τέτοιου είδους βίας κατά των γυναικών και την παρουσίασή της ως φυσιολογικής. Ο όρος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε σχέση με συγκεκριμένες ομάδες ή χώρους, όπως ο βιασμός στον πόλεμο ή ο βιασμός στη φυλακή. Σημειώνεται πως στο πλαίσιο της συγκεκριμένης κουλτούρας γίνεται αποδεκτή η ‘’ευθύνη’’ των θυμάτων, και ειδικότερα των γυναικών. Είναι χαρακτηριστική η σεξουαλική αντικειμενοποίηση, η διαπόμπευση του θύματος ως πόρνης (slut shaming), η οποία συνήθως «προκαλεί» τον θύτη στο βαθμό που θα πρέπει να ντρέπεται και να αισθάνεται ένοχη για συγκεκριμένες σεξουαλικές συμπεριφορές, σύμφωνα με τα έμφυλα στερεότυπα. Έτσι, αντί η βία να στιγματίζει τους θύτες, συχνά καταλογίζονται ευθύνες στα θύματα.

Πηγή:  EIGE

Λ

Μ

  1. ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ: Έννοιες όπως η μητρότητα είναι συνυφασμένες στο πλαίσιο του «δευτέρου κύματος» του φεμινισμού με το δικαίωμα ή την επιλογή της κάθε γυναίκας να γίνει μητέρα όπως και όταν το θελήσει «Μητρότητα είναι η ικανότητα της γυναίκας να κυοφορεί και να γεννά παιδιά». Στη φεμινιστική θεωρία, ο όρος αυτός συνδέει τη βιολογική ικανότητα για αναπαραγωγή με τη γυναικεία συνείδηση… Για τους/τις φεμινιστές/φεμινίστριες του δεύτερου κύματος (second wave feminists) το δικαίωμα της αναπαραγωγής έγινε κεντρικό θέμα αντιπαράθεσης με την πατριαρχική λογική και ιδεολογία. Αυτό φαίνεται καθαρά στο ερώτημα που έθεσε η Mary O’Brien (1981) για το σημείο από το οποίο ξεκινά η φεμινιστική θεωρία και στην απάντηση που έδωσε η ίδια: «Απαντώ πως βρίσκεται μέσα στη διαδικασία της αναπαραγωγής των γυναικών. Η πάλη για τα δικαιώματα των γυναικών συνεπάγεται αγώνα ενάντια στη σεξουαλική και στην οικιακή βία και έχει βαθύτατο αντίκτυπο στην έμφυλη ταυτότητα…».

Πηγή: ΦΥΛΟΠΑΙΔΕΙΑ

  1. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ: Το σύνολο των υπηρεσιών και φορέων που σε επίπεδο κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών, μέτρων και δράσεων για την προώθηση της ισότητας των φύλων και για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών ή /και την παρακολούθηση και αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου που εκδηλώνονται στην εργασία, όπως και στον ιδιωτικό, δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Εθνικός Μηχανισμός για την Ισότητα των Φύλων:εξερεύνησε τον εδώ

Πηγή:  ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ  

  1. ΜΙΣΟΓΥΝΙΣΜΟΣ: Από την ελληνική γλώσσα: κυριολεκτικά, το μίσος για τις γυναίκες. Ο μισογυνισμός εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι διακρίσεις λόγω φύλου, η εχθρότητα, ο ανδροκεντρισμός, η πατριαρχία, τα προνόμια των ανδρών, η υποτίμηση των γυναικών, η στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών, η βία κατά των γυναικών και η σεξουαλική αντικειμενοποίηση.

Πηγή:MERRIAM WEBSTER DICTIONARY

Ν

Ξ

Ο

  1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΑ: πράξεις ελέγχου και παρακολούθησης της συμπεριφοράς ατόμου όσον αφορά τη χρήση και διανομή χρημάτων και συνεχής απειλή άρνησης παροχής οικονομικών πόρων.

Πηγή:  EIGE

  1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: Στις περισσότερες αγορές εργασίας, οι γυναίκες και οι νέες γυναίκες συνεχίζουν να συμμετέχουν σε άνιση βάση με τους άνδρες. Η οικονομική δικαιοσύνη περιγράφει όλες τις προσπάθειες που επιδιώκουν να διορθώσουν αυτή την κατάσταση. Η επένδυση στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών είναι ζωτικής σημασίας για την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των γυναικών, την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη συμπεριληπτικής οικονομικής ανάπτυξης για όλες. Γλωσσάρι της ΠΧΕΝ εξερεύνησέ το εδώ .

Πηγή:  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΕΝ -WORLD YWCA  

  1. ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ: Η εξέταση και η επισήμανση των διαφορών λόγω του φύλου, οι οποίες ενδέχεται να υπάρχουν σε οποιαδήποτε δεδομένη δραστηριότητα/τομέα άσκησης πολιτικής.

Πηγή: ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΟΤΗΤΑΣ - ΚΕΘΙ

  1. ΟΡΙΟ (ΚΑΤΩΦΛΙ) ΙΣΟΤΗΤΑΣ: επίτευξη του στόχου της ίσης συμμετοχής γυναικών και ανδρών με ποσοστό συμμετοχής 50/50, το οποίο θεωρείται γενικά ως ο στόχος για ισότητα. Ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως όσον αφορά την έμφυλη ισότητα. Το Συμβούλιο της Ευρώπης θεωρεί όριο (κατώφλι) ισότητας το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής του 40 % για τις γυναίκες και τους άνδρες.

Πηγές: ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΟΤΗΤΑΣ – ΚΕΘΙ και ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΥΛΟΥ

Π

  1. ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ, ΠΡΟΩΡΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ: Ο παιδικός γάμος είναι οποιαδήποτε επίσημη ή άτυπη ένωση όπου το ένα ή και τα δύο άτομα είναι κάτω των 16 ή 18 ετών, ανάλογα με τα διαφορετικά νομικά πλαίσια. Ο καταναγκαστικός γάμος θεωρείται ότι συμβαίνει όταν ένα ή και τα δύο άτομα δεν έχουν συμφωνήσει ή συναινέσει για τον γάμο.

Πηγή:  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΕΝ -WORLD YWCA

  1. ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (MOBBING): μια κατ’ επανάληψη υβριστική συμπεριφορά, εντός ή εκτός της επιχείρησης ή του οργανισμού, που εκδηλώνεται ειδικότερα με ενέργειες, λόγια εκφοβισμού, πράξεις, χειρονομίες, τρόπους οργάνωσης της εργασίας και μονομερή γραπτά κείμενα που έχουν χαρακτήρα ή σκοπό να προσβάλουν την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του εργαζομένου κατά την εκτέλεση της εργασίας του, να θέσουν σε κίνδυνο τη θέση απασχόλησής του ή να δημιουργήσουν εχθρικό, εκφοβιστικό, υποτιμητικό, ταπεινωτικό ή προσβλητικό εργασιακό περιβάλλον. Το 2021 η Σύμβαση 190 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον Νόμο 4808/2021.

Πηγή: ΔΙΩΝΗ

  1.  ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ (stalking): μορφή βίας εναντίον γυναικών που ορίζεται ως επανειλημμένη απειλητική συμπεριφορά, πράξεις συνεχούς παρενόχλησης, που προκαλούν φόβο. Μπορεί να συμπεριλαμβάνει την προσπάθεια επαφής με κάθε μέσο, την κατάχρηση των προσωπικών δεδομένων του θύματος, απειλές, λεκτικές ύβρεις, παρακολουθήσεις, συνεχή τηλεφωνήματα και αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων, ενέδρες και πρόκληση ζημιών σε κατοικίες και μεταφορικά μέσα. Οι συνεχείς αυτές παρενοχλήσεις είναι δυνατόν να διαρκούν ακόμη και για πολύ μακρά χρονικά διαστήματα (πολλά χρόνια) προκαλώντας στο θύμα καταστάσεις αγωνίας και φόβου που ενδέχεται να έχουν ως κατάληξη την αδυναμία κανονικής διευθέτησης των καθημερινών δραστηριοτήτων. Τα θύματα αυτού φαινομένου είναι σε ποσοστό 75 % γυναίκες και 25 % άνδρες ενώ οι φόνοι στους οποίους μπορούν να καταλήξουν οι παρενοχλήσεις αυτές αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες.Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση κατά του φαινομένου, ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον Νόμο 4531/2018.  

Πηγή: ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ  

  1. ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ: κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός που τέμνει οριζόντια όλους τους γνωστούς λοιπούς κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς (δουλοκτητικό, φεουδαρχικό, καπιταλιστικό κ.ά.) και ο οποίος βασίζεται στην αρχή της ανδρικής κυριαρχίας επί των γυναικών.

 

  1. ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΒΙΑ: πτυχές του πολιτισμού και της κοινωνικής ζωής (μεταξύ άλλων η παράδοση, η θρησκεία, η ιδεολογία, η γλώσσα, η τέχνη, η νομοθεσία και η επιστήμη), οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δικαιολογήσουν ή να νομιμοποιήσουν την άμεση ή δομική βία, εμφανίζοντάς την ως απαραίτητη επιλογή. Η πολιτισμική βία διαθέτει έντονη έμφυλη διάσταση. Ενώ ορισμένες μορφές βίας εκδηλώνονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, υπάρχουν κι εκείνες που εμφανίζονται μόνο σε ορισμένες χώρες και πολιτισμούς, όπως λ.χ. οι καταναγκαστικοί γάμοι, ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή), η επαλήθευση της παρθενίας, ή το κάψιμο των χηρών γυναικών στην πυρά. Συχνά γίνεται επίκληση της παράδοσης για τη νομιμοποίηση τέτοιων ενεργειών, παρά τη θέση του ΟΗΕ πως η παράδοση τελειώνει εκεί που αρχίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Πηγή:  EIGE

  1. ΠΟΣΟΣΤΩΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ: εργαλείο μέτρησης στο πλαίσιο των θετικών δράσεων, που αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ισόρροπης συμμετοχής και εκπροσώπησης των φύλων, με την καθιέρωση καθορισμένης αναλογίας (ποσοστού) ή αριθμού θέσεων εργασίας που πρέπει να καλύπτονται από ή να κατανέμονται σε γυναίκες ή/και άνδρες, σε γενικές γραμμές βάσει συγκεκριμένων κανόνων ή κριτηρίων.

Πηγή:  EIGE

Ρ

Σ

  1. ΣΕΞΙΣΜΟΣ: πράξεις ή συμπεριφορές που δημιουργούν ή/και συντηρούν διακρίσεις εις βάρος ατόμων αποκλειστικά βάσει του φύλου τους. Ο σεξισμός συνδέεται με την εξουσία, υπό την έννοια ότι όσοι/ες διαθέτουν εξουσία αντιμετωπίζονται συνήθως ευνοϊκά, ενώ όσες/οι δεν διαθέτουν εξουσία συνήθως υφίστανται διακρίσεις. Ο σεξισμός σχετίζεται επίσης με τα στερεότυπα, καθώς οι πράξεις ή οι συμπεριφορές που εισάγουν διακρίσεις συχνά βασίζονται σε ψευδείς πεποιθήσεις ή γενικεύσεις σχετικά με το φύλο και στη συνεκτίμηση του φύλου ως σημαντικού παράγοντα. Αποτελεί ακραία μορφή ρατσισμού.
  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία ήδη αναγνωρίζονται από τους εθνικούς νόμους, τα διεθνή έγγραφα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλα έγγραφα συναίνεσης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος όλων των ανθρώπων να απολαμβάνουν, απαλλαγμένοι από εξαναγκασμούς, διακρίσεις και βία, το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγειονομικής περίθαλψης, της δυνατότητας αναζήτησης, παραλαβής και διάδοσης πληροφοριών σχετικά με τη σεξουαλικότητα της πρόσβασης στη σεξουαλική εκπαίδευση, του σεβασμού της σωματικής ακεραιότητας, της ελεύθερης επιλογής συντρόφου, του δικαιώματος του ανθρώπου να αποφασίζει αν θα είναι σεξουαλικά ενεργός ή όχι, του δικαιώματος σε συναινετικές σεξουαλικές σχέσεις, του δικαιώματος σε συναινετικό γάμο, του δικαιώματος του ανθρώπου να αποφασίζει, εάν και πότε, θα κάνει παιδιά, και του δικαιώματος του ανθρώπου να επιδιώκει να έχει ικανοποιητική, ασφαλή και ευχάριστη σεξουαλική ζωή.

Πηγή:  EIGE

  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΦΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: κατάσταση της σωματικής, συναισθηματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας η οποία σχετίζεται με τη σεξουαλικότητα και όχι μόνο με την απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας. Η σεξουαλική υγεία απαιτεί θετική και με σεβασμό προσέγγιση της σεξουαλικότητας και των ευχάριστων και ασφαλών σεξουαλικών εμπειριών, χωρίς εξαναγκασμό, διακρίσεις και βία. Για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί η σεξουαλική υγεία, πρέπει να γίνονται σεβαστά, να προστατεύονται και να πληρούνται τα σεξουαλικά δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία αποτελεί βασική συνιστώσα της καλής υγείας.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Έκθεση για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα (2013) 


Πηγή: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, EIGE

 

  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ: Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αφορά σε εκπαιδευτικές δράσεις γνώσης και κριτικής σκέψης καθώς και δράσεις καλλιέργειας δεξιοτήτων ζωής στα θέματα του φύλου, των δικαιωμάτων, της ψυχικής και σωματικής υγείας, της ασφάλειας, της προστασίας, του σεβασμού της γενετήσιας αξιοπρέπειας και της ισότητας. Η θεματολογία και το εκπαιδευτικό υλικό διαφοροποιείται κατά σχολική ηλικία. Στο νηπιαγωγείο επεξεργαζόμαστε τα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τη φιλία ενώ στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού και στο γυμνάσιο τα ίδια θέματα εξετάζονται από την οπτική των δικαιωμάτων. Από τη νηπιακή ηλικία καλλιεργούμε τις δεξιότητες αυτομέριμνας και υγιεινής, τη διάκριση του καλού και του κακού ως προς την εκμετάλλευση και τη γενετήσια αξιοπρέπεια, την ενσυναίσθηση και την καλλιέργεια σχέσεων εμπιστοσύνης με τους ενήλικες. Στο πνεύμα της σύγχρονης κοινωνίας του 21ου αιώνα η σωστή ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην πρόληψη φαινομένων σεξουαλικής βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης.

Πηγή : ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ : σεξουαλικής φύσης διείσδυση σώματος, ή απειλή τέτοιας διείσδυσης, είτε με τη βία είτε υπό άνισους όρους ή συνθήκες καταναγκασμού.

Πηγή:  EIGE

  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ: Οποιαδήποτε μορφή έμφυλης βίας που περιλαμβάνει πράξεις ανεπιθύμητης σωματικής, λεκτικής ή μη λεκτικής συμπεριφοράς σεξουαλικού χαρακτήρα, οι οποίες έχουν ως σκοπό ή ως αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειας του θύματος και τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού, ή προσβλητικού περιβάλλοντος γύρω από αυτό.

Το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο αναγνωρίζουν την παρενόχληση λόγω φύλου και τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία ως μορφές έμφυλης βίας, που συνιστούν παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ως μορφές διάκρισης λόγω φύλου. Υπάρχουν διαφορετικές μορφές έμφυλης και σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης είτε αυτές αφορούν την εκπαιδευτική είτε την εργασιακή διαδικασία.

Πηγή:  ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

  1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ: To 2006 o Παγκόσμιoς Οργανισμός Υγείας (WHO) την όρισε ως «…μια κεντρική πτυχή του ανθρώπου σε όλη τη ζωή και περιλαμβάνει το φύλο, τις ταυτότητες και τους ρόλους του φύλου, το σεξουαλικό προσανατολισμό, τον ερωτισμό, την ευχαρίστηση, την οικειότητα και την αναπαραγωγή. Η σεξουαλικότητα βιώνεται και εκφράζεται σε σκέψεις, φαντασιώσεις, επιθυμίες, πεποιθήσεις, στάσεις, αξίες, συμπεριφορές, πρακτικές, ρόλους και σχέσεις».


Πηγή: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ (WHO)

  1. ΣΠΟΥΔΕΣ ΦΥΛΟΥ: ακαδημαϊκή, συνήθως διεπιστημονική, προσέγγιση που μετέφερε το κέντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος των γυναικείων/φεμινιστικών σπουδών από τη μελέτη της κοινωνικής κατάστασης των γυναικών και των λόγων της έμφυλης ανισότητας, στη μελέτη των σχέσεων μεταξύ των φύλων, στη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα, και στην έμφυλη διάσταση του συνόλου των θετικών και κοινωνικών επιστημών.

Πηγή:  EIGE

  1. ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ: είναι η εκούσια συμφωνία ως αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης του ατόμου, η συγκατάθεση, η αποδοχή. Όταν το θύμα είναι παιδί κάτω από την ηλικία που ορίζει η εθνική νομοθεσία ως ηλικία στην οποία δύναται να συναινέσει, η σεξουαλική επαφή μαζί του/της συνιστά βιασμό.

Πηγή:  EIGE

  1. ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ: άσκηση άμεσης και παράνομης σωματικής βίας η οποία μπορεί να προκαλέσει σωματική βλάβη και η οποία συχνά συνδέεται με σεξουαλική και ψυχολογική βία. Συνεπάγεται τραύματα, απελπισία και προβλήματα υγείας. Πρόκειται για φαινόμενο με ισχυρή έμφυλη διάσταση καθώς οι γυναίκες σε υψηλά ποσοστά κινδυνεύουν να υποστούν σωματική βία τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια σφαίρα της ζωής.

Πηγή:  LAWSPOT.GR

  1. ΣΩΜΑΤΕΜΠΟΡΙΑ (TRAFFICKING): εμπόριο ανθρώπων, κυρίως γυναικών και παιδιών, με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Πρόκειται για εξαναγκασμό σε πορνεία, πορνογραφία, ερωτικό χορό, τηλεφωνικό σεξ, προσυμφωνημένο γάμο ή «πώληση», στρατολόγηση για συμμετοχή σε εχθροπραξίες κλπ.

Πηγές:  WIKIPEDIA, ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΟΤΗΤΑΣ-ΚΕΘΙ,ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 

Τ

  1. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΦΥΛΟΥ: Η έννοια του φύλου είναι πολύπλοκη και έχει οριστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και είτε συνδέεται με προσωπικά βιολογικά / σωματικά χαρακτηριστικά, είτε θεωρείται κοινωνική ιδεολογία στο πλαίσιο μιας κοινωνικής οργάνωσης. Στις 13/10/2017 ψηφίσθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο ο Νόμος 4491/2017 με τίτλο "Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου - Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και άλλες διατάξεις". Το Βιολογικό Φύλο αφορά την γενετήσια ταυτότητα και τον βιολογικό ρόλο του κάθε ατόμου (sex) ενώ το Κοινωνικό Φύλο προσδιορίζεται από την κουλτούρα που ισχύει σε κάθε χωροχρόνο, σε κάθε κοινωνία, για τους ρόλους, τις συμπεριφορές και τις προσδοκίες που υπάρχουν για τα δύο φύλα (gender) Η έμφυλη ταυτότητα είναι η αντίληψη του κάθε ανθρώπου για το φύλο του, όπως αυτή διαμορφώνεται στη σχέση του και την αλληλεπίδραση με τα άλλα άτομα Η κοινωνία επιβάλλει την συμμόρφωση με τον έμφυλο κοινωνικό ρόλο, μέσω της διαδικασίας της κοινωνικοποίησης. Τα άτομα που ξεφεύγουν από τον συγκεκριμένο κανόνα, αυτό - προσδιορίζονται με διαφορετικό φύλο από εκείνο της γέννησής τους (transexual).

Πηγές: SOCIAL POLICY, WIKIPEDIA

Υ

Φ

  1. ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ: πολιτικές/κοινωνικές θεωρίες και συναφή κινήματα που δεσμεύονται, παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις τους, στον κοινό στόχο της γυναικείας απελευθέρωσης και της επίτευξης της ισότητας των φύλων, αλλά και στην κοινή τους πεποίθηση πως η υποταγή των γυναικών έχει ως αιτία το φύλο τους.

Πηγή:  EIGE

  1. ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: Περιγράφει μια προσέγγιση που τοποθετεί τον μετασχηματισμό των σχέσεων εξουσίας, και ειδικότερα των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φύλων, στο επίκεντρο όλων των αναλύσεων ή διαδικασιών κοινωνικής αλλαγής. Οι παρεμβάσεις για τη φεμινιστική αλλαγή επικεντρώνονται στην ενδυνάμωση των γυναικών, τον μετασχηματισμό των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φύλων και την προώθηση της ισότητας των φύλων. Οι παρεμβάσεις αυτές γίνονται με την οπτική του φύλου, δηλαδή θέτοντας ερωτήματα για το εάν η ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών αντιμετωπίζονται και προωθούνται συνειδητά από τη διαδικασία αλλαγής.

Πηγή: CREA

Χ

  1. ΧΑΣΜΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ: είναι η διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών όπως αντικατοπτρίζεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά, πολιτιστικά ή οικονομικά επιτεύγματα, αλλά και ανάλογες συμπεριφορές. Η ανισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε οποιονδήποτε τομέα, όσον αφορά το επίπεδο συμμετοχής, πρόσβασης, δικαιωμάτων, αμοιβών ή παροχών.

Πηγή: ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

  1. ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: ιστορική διαδικασία, στρατηγική και αμέτρητες προσπάθειες με τις οποίες οι γυναίκες προσπαθούν να απελευθερωθούν από την εξουσία και τον έλεγχο των ανδρών και των παραδοσιακών δομών εξουσίας, να εξασφαλίσουν ίσα δικαιώματα, να εξαλείψουν τις διακρίσεις λόγω φύλου, οι οποίες προκύπτουν από τη νομοθεσία, τα θεσμικά όργανα και τα πρότυπα συμπεριφοράς, και να θέσουν νομικά πρότυπα τα οποία θα προωθούν την πλήρη ισότητά τους με τους άνδρες.

Πηγή:  EIGE

Ψ

  1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΑ: εκ προθέσεως συμπεριφορά η οποία πλήττει σοβαρά την ψυχολογική ακεραιότητα ενός ατόμου, μέσω καταναγκασμού ή απειλών. Το σημαντικό χαρακτηριστικό της είναι ένα καταχρηστικό πρότυπο συμπεριφοράς που εφαρμόζεται με την πάροδο του χρόνου εντός ή εκτός της οικογένειας. Δεν επηρεάζει μόνο την ψυχική υγεία των ανθρώπων, συχνότερα γυναικών και κοριτσιών, και τα κοινωνικά τους δίκτυα, αλλά τους στερεί επίσης τις ευκαιρίες για μελλοντική προσωπική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη. Στα παραδείγματα ψυχολογικής βίας συμπεριλαμβάνονται πράξεις, όπως η κοινωνική απομόνωση, οι λεκτικές επιθέσεις, οι απειλές, ο εκφοβισμός, ο έλεγχος, η παρενόχληση ή η επίμονη παρακολούθηση (stalking), οι προσβολές, η ταπείνωση και η δυσφήμιση.

Πηγή:  EIGE

Ω

 

Πηγές

 

 

 

Share the story: