Βιβλιοπαρουσίαση «Σιωπηρές ιστορίες»

 Έφη Αβδελά – Αγγέλικα Ψαρρά (επιμέλεια)

Γυναίκες και φύλο στην ιστορική αφήγηση

Μεταφράσεις: Μαριάννα Κονδύλη, Ειρήνη Ριζάκη, Κωστούλα Σκλαβενίτη

Κείμενα: Έ. Αβδελά, S. Alexander, J.M. Bennett, G. Bock, C. Dauphin, A. Farge, G. Fraisse, J. Kelly, Ch. Klapisch-Zuber, R.-M. Lagrave, M. Perrot, P. Pézerat, G. Pomata, Y. Ripa, P. Schmitt-Pantel, J.W. Scott, D. Voldman και Α. Ψαρρά

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Ποια είναι η συμβολή των γυναικών στην ιστορική διαδικασία; Τι σημαίνει ότι η ιστορία είχε πάντοτε φύλο; Πώς επιδρούν οι ιστορικές αλλαγές στο κάθε φύλο και στις μεταξύ τους σχέσεις; Πώς αλλάζουν οι σημασίες των λέξεων «άντρας» και «γυναίκα» μέσα στο χρόνο και σε διαφορετικά ιστορικά συμφραζόμενα;

Πρόκειται για ορισμένα μόνο από τα ερωτήματα που θέτει η ιστορία των γυναικών στα εικοσιπέντε χρόνια της σύγχρονης διαδρομής της, με τα οποία έχει σφραγίσει το τοπίο της σύγχρονης ιστοριογραφικής παραγωγής. Ο τόμος παρακολουθεί τη διαδρομή αυτή μέσα από τα επτά κείμενα της δεκαετίας του ’80 που συγκεντρώνει. Γραμμένα από έγκυρες, διεθνούς φήμης ιστορικούς, τα κείμενα, θεωρητικού και μεθοδολογικού χαρακτήρα, σκιαγραφούν εθνικές ιδιοτυπίες και την ίδια στιγμή μαρτυρούν για τον διεθνή χαρακτήρα της συζήτησης. Αποτυπώνουν έτσι τις δύο κατευθύνσεις της ιστορίας των γυναικών: από τη μια την εμμονή για μεγαλύτερη εννοιολογική επεξεργασία των αναλυτικών της εργαλείων, η οποία οδήγησε άλλοτε σε μια ιστορία του φύλου και άλλοτε στη σύγχρονη φεμινιστική ιστορία, και από την άλλη την προσπάθεια για αξιοποίηση των σημαντικών ευρημάτων της με στόχο τη διεύρυνσή της και τη διασύνδεσή της με άλλα ιστοριογραφικά πεδία.

Η εκτενής εισαγωγή έχει διπλό στόχο: από τη μία να εντάξει κάθε κείμενο στις γενικότερες θεωρητικές αναζητήσεις με τις οποίες συνομιλεί και από την άλλη να το συνδέσει με συγκεκριμένες εθνικές ιδιοτυπίες. Ανιχνεύονται έτσι οι επιδράσεις που δέχεται η ιστορία των γυναικών από τη φεμινιστική θεωρία, το μαρξισμό, την ανθρωπολογία, την ψυχανάλυση και το μεταδομισμό καθώς και ο τρόπος με τον οποίο οι επιδράσεις αυτές συνδέονται με επεξεργασίες στο επίπεδο της ιστοριογραφίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, την Ιταλία και τη Γαλλία.

«Τα στερεότυπα που συνοδεύουν την ιστορία των γυναικών στην Ελλάδα είναι γνωστά: στην καλύτερη περίπτωση θεωρείται θεματική περιορισμένου ή/και ειδικού ενδιαφέροντος, στη χειρότερη μια ανυπόληπτη πολιτικοϊδεολογική ενασχόληση. Η απουσία της από τον οργανωμένο ακαδημαϊκό χώρο και η καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζεται στο εσωτερικό του ιστορικού επαγγέλματος αναπαράγουν τον φαύλο κύκλο της περιθωριοποίησής της και εμποδίζουν την προσέγγισή της από τις νεότερες γενιές των ιστορικών…

Στο έρημο αυτό τοπίο, η παρούσα ανθολογία προτείνει τη δική της ανάγνωση της σύγχρονης ιστορίας των γυναικών. Στόχος μας δεν είναι να συνθέσουμε μια στατική εικόνα του νέου αυτού ιστοριογραφικού πεδίου, αλλά να διατυπώσουμε ορισμένες υποθέσεις για τις διαδρομές που ακολούθησε η ιστορία των γυναικών τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, την ποικιλία των εκδοχών της και τις –όχι πάντοτε ανέφελες– σχέσεις της με τον “κεντρικό” ιστοριογραφικό κορμό. Για το λόγο αυτό επιλέξαμε κείμενα με θεωρητική και μεθοδολογική κατεύθυνση, κείμενα ικανά να καταγράψουν εθνικές ιδιοτυπίες και την ίδια στιγμή να μαρτυρήσουν για τον διεθνή χαρακτήρα τής εκάστοτε συζήτησης. Αποτυπώνοντας τις συνομιλίες μιας εποχής, της δεκαετίας του ’80 στην προκειμένη περίπτωση, τα κείμενα αυτά απηχούν έντονα την αγωνία της ιστορίας των γυναικών για μεγαλύτερη εννοιολογική επεξεργασία των εργαλείων της και αποκαλύπτουν τους δρόμους που οδήγησαν άλλοτε σε μια ιστορία του φύλου και άλλοτε στη σύγχρονη φεμινιστική ιστορία.»

(Από τον Πρόλογο των επιμελητριών του τόμου)