Ημερολόγιο
«Μία εικόνα…2000 λέξεις»
Το Femina Lab, μέσα από τη στήλη «Πρόσωπα», συνδιαλέγεται και φωτίζει γυναίκες που αγωνίζονται καθημερινά, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ενάντια σε κάθε μορφή βίας, ανισότητας και καταπάτησης των θεμελιωδών γυναικείων δικαιωμάτων.
Συνέντευξη στην στήλη «Πρόσωπα» του Femina Lab για την έκδοση του συλλογικού τόμου «Μία εικόνα…2000 λέξεις».
Μιλήστε μας για την ιδέα πίσω από την έκδοση του βιβλίου «Μια εικόνα…2000 λέξεις». Ποια ήταν τα πιο σημαντικά στάδια από την στιγμή της έμπνευσης έως και την έκδοσή του;
Όλα ξεκίνησαν την αρχή του 2021, όταν η επιτροπή που είχε ορίσει το σωματείο ΧΕΝ Παιανίας, για να φέρει προτάσεις, που θα κινητοποιούσε τα στελέχη μας να δραστηριοποιηθούν πάνω στο θέμα της βίας κατά των γυναικών, πρότεινε, ανάμεσα σε άλλες δράσεις, και έναν διαγωνισμό φωτογραφίας, με θέμα:
«Έμφυλη βία: Επιτέλους STOP!”
Το Δ.Σ. αποφάσισε παμψηφεί να προκηρύξει πανελλήνιο διαγωνισμό φωτογραφίας με το συγκεκριμένο θέμα, αφού προηγουμένως συμβουλεύτηκε νομικό για τους όρους του διαγωνισμού.
Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, συμμετείχαν 40 φωτογραφίες από πολλές ελληνικές πόλεις, μερικές από τις οποίες ήταν αληθινά έργα τέχνης. Η κριτική επιτροπή που ορίσθηκε από τη ΧΕΝ Παιανίας, -από εξέχουσες προσωπικότητες της τέχνης και της φωτογραφίας- επ
έλεξε τις εννέα καλύτερες, με γνώμονα την απόδοση του μηνύματος και την τέχνη. Η επόμενη κίνηση, μετά από ομόφωνη απόφαση όλων των στελεχών ΧΕΝ Παιανίας, ήταν η Έκθεση φωτογραφιών, σε πολιτιστικό χώρο της πόλης, με ανοιχτή πρόσκληση στους φορείς της πόλης και στο κοινό.
Η ίδια έκθεση, επαναλήφθηκε το Νοέμβριο του 2023, στην πόλη του Μαρκοπούλου, υπό την αιγίδα του Δήμου Μαρκοπούλου, και το Νοέμβριο του 2024 στη Γλυφάδα, σε συνεργασία με τη ΧΕΝ Γλυφάδας.
Η επίδραση των μηνυμάτων των φωτογραφιών ήταν τόσο μεγάλη, που οδήγησε την τριμελή επιτροπή του σωματείου να προτείνει την προκήρυξη ενός νέου πανελλήνιου διαγωνισμού, λογοτεχνικού, αυτή τη φορά. Θέλαμε να δούμε, πώς θα μεταφράζονταν σε λέξεις τα έντονα συναισθήματα που προκαλούσαν οι εικόνες. Τι ιστορίες θα γεννούσαν; Προϋπόθεση του διαγωνισμού ήταν να αποτελέσουν οι βραβευμένες φωτογραφίες έμπνευση, για τη συγγραφή διηγημάτων, πάνω στο θέμα της έμφυλης βίας, με τον τίτλο: «Μια εικόνα…2000 λέξεις» όπου 2000 λέξεις ήταν το όριο των λέξεων των διηγημάτων που θα έπαιρναν μέρος στο διαγωνισμό.
Η συμμετοχή στο διαγωνισμό αυτό ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Εκατόν τριάντα δύο (132) διηγήματα έλαβαν μέρος σε αυτόν. Τόσον η θεματική, όσο και η λογοτεχνική αξία των διηγημάτων ήταν τέτοια, που η βαθμολόγησή τους ήταν άθλος για την κριτική επιτροπή, που με προθυμία αποδέχθηκε την πρότασή μας, να αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο. Μέλη της κριτικής επιτροπής ήταν ακαδημαϊκές προσωπικότητες, άνθρωποι της τέχνης και της ΧΕΝ.
Κληθήκαμε όλες να πάρουμε μια δύσκολη απόφαση: την έκδοση αυτού του συλλογικού τόμου, ο οποίος περιλαμβάνει είκοσι επτά διακριθέντα διηγήματα, καθώς και τις επτά φωτογραφίες, από τις οποίες εμπνεύσθηκαν οι διαγωνιζόμενοι. Η επιλογή των διηγημάτων, εκτός από τα πρώτα δέκα που βραβεύθηκαν, έγινε με γνώμονα:
- Την αναλυτική βαθμολογία των κριτών
- Τη σειρά προτίμησής τους, και
- Τη σχέση των κειμένων με τη φωτογραφία που επέλεξαν οι διαγωνιζόμενοι.
Τέλος, χρησιμοποιήσαμε τη βράβευση των δέκα διακριθέντων στο διαγωνισμό, σε συνδυασμό με την παρουσίαση του βιβλίου, για να εκφράσουμε δημόσια την ανησυχία μας για την έκταση που παίρνει το φαινόμενο της έμφυλης βίας και της γυναικοκτονίας, σε μια γεμάτη αίθουσα, με παρόντες τους εκπροσώπους της πολιτείας, της εκκλησίας και πολλών πολιτών. Παρόντες ήταν και μερικοί από τους επιτυχόντες του διαγωνισμού, που ταξίδεψαν από μακριά (οι περισσότεροι) για να μοιραστούν με το κοινό τους προβληματισμούς τους.
Σε αυτή την συλλογική προσπάθεια, τι θεωρείτε ότι λειτούργησε ως συνδετικός κρίκος; Τι ήταν αυτό που σας ένωσε;
Όλη αυτή η διαδικασία μας ένωσε: ανακαλύψαμε δυνάμεις που δεν ξέραμε ότι είχαμε: Ενεργοποιηθήκαμε ΟΛΕΣ, σε όποιον τομέα μπορούσε ή γνώριζε καλύτερα η καθεμιά. Συναντήσαμε δυσκολίες, σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα της προκήρυξης διαγωνισμών στην έκδοση ενός βιβλίου -καθότι είμαστε νομικό πρόσωπο- στην πιστοποίησή μας από την Εθνική Βιβλιοθήκη, στην έκδοση ISBN. Επίσης, σημαντική δυσκολία αντιμετωπίσαμε στο οικονομικό κομμάτι, το έξοδο ήταν σημαντικό, καθώς οδηγηθήκαμε σε αυτοέκδοση! Γι αυτό καταλήξαμε στην απόφαση να διαθέτουμε το βιβλίο, έναντι μιας συμβολικής δωρεάς, των δέκα ευρώ (10€). Ο συνδετικός μας κρίκος ήταν και είναι η φιλοσοφία της ΧΕΝ: οι κοινοί μας στόχοι, οι προτεραιότητες της οργάνωσης και η προβολή τους στην κοινότητα.
Ποιοι είναι οι άνθρωποι πίσω από την εικόνα και τις λέξεις; Θα θέλαμε να γνωρίσουμε όσες και όσους συμμετείχαν.
Όσον αφορά την οργάνωση της δράσης, είμαστε όλες οι γυναίκες της ΧΕΝ: Παλιά και νέα μέλη, διοικητικά και άλλα εθελοντικά στελέχη που στηρίζουν τη διοίκηση. Οι άνθρωποι πίσω από την εικόνα και τις λέξεις, οι συμμετέχοντες του διαγωνισμού, είναι συγγραφείς με βαθιά ενσυναίσθηση και ευαισθησία στο θέμα της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών, οι οποίοι προσέγγισαν αυτό το τόσο λεπτό και, δυστυχώς, επίκαιρο ζήτημα με προσοχή και σεβασμό. Εντύπωση προξενεί σε όλους μας η συμμετοχή πολλών ανδρών στο διαγωνισμό, τα κείμενα των οποίων ήταν συγκλονιστικά στον τρόπο με τον οποίο προσέγγισαν το θέμα. Ενδιαφέρον έχει ακόμα η ποικιλία των διαγωνιζομένων: διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικά επαγγέλματα, φοιτητές, εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι, γιατροί, αστυνομικοί, καλλιτέχνες, νοικοκυρές, συνταξιούχοι ένωσαν τη φωνή τους με τη δική μας: «Επιτέλους STOP!”
Ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνετε από το αναγνωστικό κοινό; Υπάρχει ανταπόκριση και, αν ναι, προέρχεται από το κοινό που επιδιώκατε εξαρχής να προσεγγίσετε;
Λάβαμε πολλά ενθαρρυντικά μηνύματα, κυρίως από εκείνους που δεν μας γνώριζαν (δεν γνώριζαν τη ΧΕΝ) και δήλωσαν έκπληξη για το θάρρος να αγγίξουμε αυτό το δύσκολο θέμα της βίας κατά των γυναικών. Το κοινό που στοχεύαμε δεν είναι εξειδικευμένο, στοχεύαμε σε όλους. Σκοπός μας ήταν να αναγκάσουμε και τους πλέον αδιάφορους να ταραχθούν, με σκηνές βίας, με περιγραφές βίας. Είμαστε σίγουρες ότι πετύχαμε να κινητοποιήσουμε πολλαπλάσιο κοινό, από αυτό που θα φέρναμε με τις κλασικές μεθόδους, π.χ. ομιλίες, παρουσιάσεις, κ.λπ. . Φυσικά τέτοια αποτελέσματα δεν είναι μετρήσιμα. Αλλά δηλώσαμε μια βροντερή παρουσία και συνεχίζουμε... !
Η ΧΕΝ Παιανίας, εδώ και αρκετά χρόνια, με εργαλείο την Τέχνη, καταπιάνεται με τα ζητήματα που αφορούν στις γυναίκες και τα έμφυλα κοινωνικά στερεότυπα. Τι σας οδήγησε σε αυτή την επιλογή; Πώς καταφέρνετε να συνδυάζετε την ευγένεια της Τέχνης και της δημιουργίας, με τη σκληρή καθημερινότητα πολλών -δυστυχώς ακόμη- γυναικών;
Η τέχνη μέσω των χρωμάτων, της εικόνας, των λέξεων δίνει βήμα σε συναισθήματα, που δεν είναι εύκολο να εκφρασθούν, κυρίως όταν αφορούν τη σκληρή καθημερινότητα, γίνεται η φωνή τους και, πολλές φορές κραυγάζει εκεί που η σιωπή και ο φόβος γεννούν συνεχώς θύματα. Παρατηρήσαμε πως κάθε φορά που η τέχνη γινόταν «κάλεσμα», η συμμετοχή του κόσμου ήταν πολλαπλάσια και η επίδραση των δημιουργών ενίσχυε τα μηνύματα, που, ως οργάνωση, προσπαθούσαμε να μοιρασθούμε με την κοινωνία. Στη διοίκηση και την ολομέλεια του σωματείου μας υπάρχουν γυναίκες που λειτουργούν μέσα από την τέχνη. Αυτές μας έπεισαν, ότι η τέχνη, και ιδιαίτερα η φωτογραφία που απαθανατίζει μια (κακή) στιγμή, μπορεί να σοκάρει, να ταρακουνήσει κάποιους αδιάφορους. Επίσης πιστεύουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δέχονται ευκολότερα το μήνυμα μέσα από μια εικόνα, παρά από επαναλαμβανόμενες διαλέξεις.
Ο λογοτεχνικός διαγωνισμός ήταν μια ευκαιρία να «αφουγκρασθούμε» τη φωνή εκείνων που, συνήθως, προσκαλούμε, που απευθύνουμε τους προβληματισμούς μας. Όπως και να είναι, ένα καλλιτεχνικό γεγονός δημιουργεί μια συζήτηση, προκαλεί έναν θόρυβο, δημιουργεί ένα αποτέλεσμα, μάλλον καλύτερο από αυτό που επιτυγχάνουμε με συζητήσεις και προβληματισμούς. Σίγουρα αυτό που πετύχαμε, με τις εκθέσεις και τους διαγωνισμούς, είχε μεγαλύτερη απήχηση, από τα ανάλογα βιωματικά εργαστήρια, που είχαμε οργανώσει στο παρελθόν. Το μήνυμα πέρασε πιο άμεσα, πιο δυνατά, πιο βαθιά!
Μιλήστε μας για τις δράσεις της ΧΕΝ Παιανίας. Ποια θεωρείτε τη σημαντικότερη προσπάθειά σας τα τελευταία χρόνια και ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον;
Η έκδοση και η παρουσίαση του συλλογικού τόμου αναμφίβολα, ήταν από τα σημαντικότερα εγχειρήματα των τελευταίων χρόνων που το σωματείο ΧΕΝ Παιανίας έφερε εις πέρας. Μέσα από αυτήν την προσπάθεια μάθαμε πολλά και θα συνεχίσουμε να μαθαίνουμε καθώς προγραμματίζουμε παρουσίαση αυτού σε γειτονικούς Δήμους και στην Βιβλιοθήκη του Δήμου Παιανίας.
Στο χρόνο που τρέχει, παράλληλα με την υποστήριξη του ψηφίσματος για την γυναικοκτονία, και σε συνδυασμό με αυτήν, έχουμε προχωρήσει στην ανάδειξη γυναικείων προσωπικοτήτων της πόλης μας, με τίτλο: «Επτά γυναίκες που άλλαξαν την Παιανία». Πρόκειται για γυναίκες που τόλμησαν σε μια εποχή αντίξοη, να υπερβούν τις δυσκολίες, και, με τη συμπεριφορά τους ή το επάγγελμά τους, να ανοίξουν το δρόμο στην εξασφάλιση του σεβασμού και των ίσων δικαιωμάτων, να εμπνεύσουν τις νεότερες γενιές των κοριτσιών και να γίνουν τα φωτεινά παραδείγματα για το μέλλον της κοινωνίας. Το θέμα είναι διαχρονικό καθώς, μπορεί τα χρόνια να περνούν και οι εποχές να αλλάζουν όμως… αλλάζουν πραγματικά ή απλά οι αντιξοότητες και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες παίρνουν άλλη ονομασία;
Στις ετήσιες δράσεις του σωματείου μας, περιλαμβάνονται προγράμματα ενδυνάμωσης γυναικών και νεότερων γενεών στοχευμένα στις δεξιότητες του μέλλοντος όπως, το νέο πρόγραμμα «ρομποτικής για παιδιά» που θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, καθώς και εκείνα που στοχεύουν στην οικονομική ενίσχυση του σωματείου. Ακόμα, έντονα μας προβληματίζει το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης… υπάρχει μια δράση που ετοιμάζεται, θα την ανακοινώσουμε μόλις έρθει η ώρα!
Ο συλλογικός τόμος "Μια εικόνα...2.000 λέξεις", έκδοση της ΧΕΝ Παιανίας , διατίθεται αποκλειστικά από το Σωματείο ΧΕΝ Παιανίας, έναντι μιας συμβολικής δωρεάς των δέκα ευρώ (10,00 ευρώ). Επικοινωνία: info@xenpeanias.gr
Η Χ.Ε.Ν. Ελλάδος, δεν ευθύνεται για οιαδήποτε άποψη εκφραστεί και φιλοξενηθεί από το feminalab.gr, από φυσικό πρόσωπο, εταιρεία, οργανισμό. Οι απόψεις αυτές βαραίνουν και ευθύνουν αποκλειστικά το φορέα που τις εκφράζει και δεν υιοθετούνται από τη ΧΕΝ Ελλάδος.