Ημερολόγιο
Έμφυλη διαδικτυακή βία : Φορείς και οργανώσεις που ασχολούνται στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Από τις Νεφέλη Μπαντελά*, Βέρα Μάρκου** και Φωτεινή Σπυροπούλου***
Η έμφυλη βία στο Διαδίκτυο (διαδικτυακή βία κατά γυναικών και κοριτσιών- CVAWG)
Αναγνωρίζοντας ότι πλέον το Διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει χώρο άσκησης βίας κατά των γυναικών και μάλιστα με τρόπους που υπερβαίνουν την πραγματική ζωή, αλλά με συνέπειες που απειλούν την πραγματική τους ζωή, οι εθελόντριες της ΧΕΝ Ελλάδος που συγκροτούν την ομάδα έρευνας-ενασχόλησης με την έμφυλη διαδικτυακή βία, διεξήγαγαν βιβλιογραφική έρευνα σε μια προσπάθεια περιγραφής και χαρτογράφησης του φαινομένου. Ακολουθεί μια σειρά από άρθρα που αφορούν στις μορφές και στις επιπτώσεις της έμφυλης διαδικτυακής βίας, στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο σε Ελλάδα και Ευρώπη, αλλά και στους φορείς και τις οργανώσεις που ασχολούνται με το ζήτημα.
Έμφυλη διαδικτυακή βία : Φορείς και οργανώσεις που ασχολούνται στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Από τις Νεφέλη Μπαντελά*, Βέρα Μάρκου** και Φωτεινή Σπυροπούλου***
Αναγνωρίζοντας τις διαστάσεις που λαμβάνει η έμφυλη διαδικτυακή βία, αλλά και την ταυτόχρονη έλλειψη συγκροτημένης και κοινής εννοιολόγησης και κατ’ επέκταση θεσμικής παρέμβασης, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Διεθνή Κοινότητα, έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα φορέων και οργανώσεων που ασχολούνται με την καταπολέμηση, αντιμετώπιση αλλά και πρόληψη της έμφυλης διαδικτυακής βίας.
Οι τομείς στους οποίους οι φορείς αυτοί δραστηριοποιούνται αφορούν σε:
- Εκπόνηση πολιτικών και στρατηγικών
- Συνηγορία
- Έρευνα και στατιστική καταγραφή
- Γραμμές βοήθειας και γραμμές καταγγελιών
- Λειτουργία Συμβουλευτικών Κέντρων και παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης
- Νομική υποστήριξη και καταγγελίες
- Εκπαίδευση κοινού και επαγγελματιών
- Παροχή ασφαλούς κατοικίας στα θύματα
Ελληνικοί Φορείς και Οργανώσεις:
Οι ακόλουθοι φορείς και οργανώσεις προσφέρουν στοχευμένες υπηρεσίες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης ή/και υποστήριξης απέναντι στην έμφυλη διαδικτυακή βία:
- Κέντρο Διοτίμα
- Ένωση Κυριών Δράμας
- Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ)
- Ελληνική Αστυνομία - Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
- Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου
- Safeline.gr
- Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και UNICEF: εφαρμογή «Οδηγός Τσέπης για την έμφυλη βία» GBV Pocket Guide
- ΧΕΝ Ελλάδος
Διεθνείς Φορείς και Οργανώσεις;
Αντίστοιχα, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, οι ακόλουθοι φορείς και οργανώσεις ασχολούνται με την έμφυλη διαδικτυακή βία:
- Δίκτυο Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Centres (SIC’s) σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
- UNICEF – Πρόγραμμα Ισότητας των Φύλων
- UN Women
- Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE)
Καλές Πρακτικές
Από την ποικιλότητα των σχετικών προγραμμάτων και ενεργειών που καταγράφονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, εντοπίζονται δράσεις που ως καλές πρακτικές μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα ευρείας υλοποίησης. Συγκεκριμένα και ενδεικτικά:
- 2106007686-Γραμμή Βοήθειας Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (επίσημος εκπρόσωπος στην Ελλάδα των Πανευρωπαϊκών Οργανισμών INSAFE / INHOPE): info@info@help-line.gr-line.gr
- Το νέο εργαλείο της Meta με τίτλο “Take It Down”: το εργαλείο αυτό επιτρέπει σε ανήλικους να καταγγέλλουν και να μπορούν να διαγράψουν φωτογραφίες τους με σεξουαλικό/ερωτικό χαρακτήρα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το εργαλείο είναι διαθέσιμο μέσω του παρακάτω συνδέσμου: https://takeitdown.ncmec.org/
- «ΩΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ»: το έργο «ΩΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την Ένωση Κυριών Δράμας – Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας. Ένας από τους βασικούς στόχους του έργου είναι η αντιμετώπιση της ελλιπούς ενημέρωσης, ως προς το φαινόμενο των αναδυόμενων μορφών έμφυλης βίας στον Κυβερνοχώρο, όπως η ηλεκτρονική παρενοχλητική παρακολούθηση. Στο πλαίσιο του έργου σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν ολοκληρωμένες δράσεις υποστήριξης των θυμάτων, αλλά και αντιμετώπισης θυτών των. Οι δράσεις αφορούσαν στην εκπαίδευση του προσωπικού για τη διαχείριση θυτών και την υποστήριξη θυμάτων, στην εκπόνηση έρευνας για τις διαφορετικές μορφές της διαδικτυακής βίας, στη διοργάνωση εργαστηρίων με μαθητές/ μαθήτριες, φοιτητές/φοιτήτριες και καθηγητές/καθηγήτριες για τις αναδυόμενες μορφές έμφυλης βίας στο διαδίκτυο, στην καταγραφή και ανάλυση περιστατικών έμφυλης διαδικτυακής βίας, στη λειτουργία γραμμής βοήθειας και στη φιλοξενία θυμάτων έμφυλης βίας στον Ξενώνα για Κακοποιημένες Γυναίκες και Παιδιά. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο και τις δράσεις του είναι διαθέσιμες εδώ: https://https://timetotalk.gr/#timetotalk.gr/#timetotalk
- Διαδικτυακό παιχνίδι “Change the plot. Be a gender hero!”: Σκοπός του παιχνιδιού είναι να καταρριφθούν οι έμφυλοι μύθοι και να γίνει γνωστό πώς είναι μία υγιής σχέση. Όταν το αποτέλεσμα του quiz- παιχνιδιού δείχνει ότι ο/η παίκτης/τρια δέχεται κακοποίηση εμφανίζονται Γραμμές Βοήθειας και σημαντικά τηλέφωνα. To quiz περιλαμβάνει και ερωτήσεις-σενάρια κακοποιητικής ή μη συμπεριφοράς. Το παιχνίδι είναι διαθέσιμο μέσω του παρακάτω συνδέσμου: https://timetotalk.gr/https://timetotalk.gr/Change_The_Plot/_The_Plot/
- «Έμφυλη Βία στο Διαδίκτυο» εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης από τη ΧΕΝ Ελλάδος. Τον Μάρτιο του 2023 η ΧΕΝ Ελλάδος, στο πλαίσιο του εθελοντικού προγράμματος «Έμφυλη Διαδικτυακή Βία» διοργάνωσε εκδήλωση παρουσίασης της έρευνας που υλοποίησε ομάδα εθελοντριών αναφορικά με τις μορφές και τις επιπτώσεις της έμφυλης διαδικτυακής βίας, το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο σε Ελλάδα και Ευρώπη και το δίκτυο των Φορέων και των Οργανώσεων που ασχολούνται με το φαινόμενο σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Περισσότερες πληροφορίες: https://feminalab.gr και https://xen.gr/
- Διοργάνωση εργαστηρίων για τη διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχλησης από το κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ: Τον Μάιο 2023 το Κέντρο Διοτίμα στο πλαίσιο του προγράμματος PRESS διοργάνωσε εργαστήρια ενδυνάμωσης και δράσεις ευαισθητοποίησης για τη σεξουαλική (διαδικτυακή) παρενόχληση. Περισσότερες πληροφορίες: https://diotima.org.gr/cases/press/>
- Ιστότοπος Safeline.gr: Τα θύματα έμφυλης βίας μπορούν να κάνουν τις καταγγελίες τους άμεσα και ανώνυμα συμπληρώνοντας μια διαδικτυακή φόρμα καταγγελιών https://www.safeline.gr/https://www.safeline.gr/kane-mia-kataggelia/-mia-kataggelia/
- Οδηγός Τσέπης για την Έμφυλη Διαδικτυακή Βία από την UNICEF και τη Γ.Γ. Δ.Ο.Π.Ι.Φ.: Ο οδηγός είναι διαθέσιμος σε πάνω από 20 γλώσσες για την υποστήριξη ατόμων που έχουν υποστεί έμφυλη βία. Ο οδηγός είναι διαθέσιμος εδώ: https://isotita.gr/gbv-guidelines/://isotita.gr/gbv-guidelines/
- INHOPE – Δίκτυο Γραμμών Βοήθειας σε E.E., καθώς και αποθετήριο πόρων για καταγγελίες απρεπούς περιεχομένου στο διαδίκτυο: https://www.inhope.org
*Η Νεφέλη Μπαντελά είναι Project Manager Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων & Συγγραφέας, εθελόντρια στη ΧΕΝ Ελλάδος.
**Η Βέρα Μάρκου είναι βιολόγος και εθελόντρια στη ΧΕΝ Ελλάδος.
***Η Φωτεινή Σπυροπούλου είναι συνταξιούχος τραπεζική υπάλληλος, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη εθελόντρια και εθελόντρια στη ΧΕΝ Ελλάδος.