Η παρενόχληση και η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία

Η Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για την περίοδο 2011-2022

Η Έκθεση αποτελεί μία σύντομη καταγραφή των ευρημάτων από τις υποθέσεις που χειρίστηκε η Αρχή την περίοδο 2011-2022 και αφορούν παρενόχληση και σεξουαλική παρενόχληση στην απασχόληση και την εργασία.

Όπως αναφέρεται στον Πρόλογο, η Έκθεση «τυποποιεί τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας καταγγελλόμενων και καταγγελλόντων, αναδεικνύει ομοιότητες και διαφορές στα περιστατικά παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, σταχυολογεί τα βασικά προβλήματα στη διερεύνηση των περιστατικών και εισηγείται μέτρα και εργαλεία για την ακόμη αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση σχετικών περιστατικών» (σ. 9). Ωστόσο, διαπιστώνονται και δυσχέρειες ως προς τη «συλλογή του απαραίτητου αποδεικτικού υλικού για τη θεμελίωση μίας καταγγελίας παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης» καθώς και δισταγμός, υπαναχώρηση και, τελικά, άρνηση, κυρίως, στις μικρές επιχειρήσεις, στην κατάθεση μαρτύρων. Αλλά στον δημόσιο τομέα, και παρά τη σημαντική ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου, εξακολουθεί να προβληματίζει, ότι «οι καταγγέλλοντες δημόσιοι υπάλληλοι δεν νομιμοποιούνται να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία διερεύνησης της υπόθεσής τους, ότι οι οικείες καταγγελίες δεν διαβιβάζονται στον Συνήγορο του Πολίτη» (σ. 10)

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Έκθεσης

• Τα έτη 2021 και 2022 η Αρχή δέχτηκε μεγαλύτερο αριθμό καταγγελιών σε σχέση με τα προηγούμενα εξεταζόμενα έτη (Γράφημα 1)
• Από τις 253 υποθέσεις που εξετάστηκαν, οι 196 αφορούσαν σεξουαλική παρενόχληση (Κεφάλαιο Ι,σ.27).
• Τα καταγγέλλοντα πρόσωπα είναι σε ποσοστό 95% γυναίκες (Γράφημα 2) και στη συντριπτική πλειοψηφία το καταγγελλόμενο πρόσωπο είναι άνδρας (98%) (Γράφημα 3)
• Σε ό,τι αφορά τον δημόσιο τομέα τα καταγγελλόμενα πρόσωπα είναι σε ποσοστό 53% ιεραρχικά ανώτερα από τα καταγγέλλοντα, ενώ στον ιδιωτικό, το ποσοστό φτάνει στο 86% (Γράφημα 4 και 5)
• Μόνο οι 2 στις 10 (21%) καταγγελίες κρίθηκαν αβάσιμες έναντι όσων κρίθηκαν βάσιμες ή υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις
• Σε ποσοστό 57% επιβλήθηκαν κυρώσεις στο καταγγελλόμενο πρόσωπο ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις έγιναν συστάσεις (Γράφημα 10).

Στην  Έκθεση, εκτός από την παράθεση των στατιστικών στοιχείων, στο Κεφάλαιο Ι επιχειρείται η ανάδειξη των τάσεων που εμφανίζουν οι σχετικές καταγγελίες και η διερεύνησή τους παράλληλα με την ανάδειξη της επιρροής που ασκούν οι νομοθετικές εξελίξεις σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο στο Κεφάλαιο ΙΙ.

Η εμπειρία της Αρχής από την πρακτική εφαρμογή της οικείας νομοθεσίας κατά την εξέταση των υποθέσεων αποτυπώνεται στο Κεφάλαιο ΙΙΙ και το Παράρτημα και, τέλος, η τα συμπεράσματα της πολύχρονης εμπειρίας αναφέρονται στο Κεφάλαιο IV, λαμβανομένης υπόψη της δυναμικής που προσέδωσε το ελληνικό κίνημα #MeToo# και η έναρξη εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου που θεσπίστηκε με τον Ν.4808/2021. (Εισαγωγή σελ 13)

Πηγή: Συνήγορος του Πολίτη